Natychmiastowe wypowiedzenie pracy w Niemczech – i co teraz?
Problem natychmiastowych wypowiedzeń wśród polskich pracowników najczęściej występuje w tzw. Leihfirmach lub Zeitarbeitfirmach, czyli po polsku w firmach pośredniczących w zatrudnianiu pracowników, jak także i w wielkich zakładach pracy, z mało atrakcyjnymi stanowiskami pracy i wielką rotacją pracowników.
Najczęściej problem dotyczy pracowników na okresie próbnym (Probezeit), ale i osoby z dłuższym stażem pracy mogą “w nagrodę” otrzymać fristlose Kündigung, jeśli robią się niewygodni dla firmy (powód może się zawsze jakiś znaleźć…).
Oczywiście każdy inny pracodawca także ma prawo do natychmiastowego zwolnienia pracownika jeśli zachodzą ku temu powody. Chodzi mi tutaj jednak o to, że w powyższych miejscach takie natychmiastowe wypowiedzenie pracy jest często stosowane, a polscy pracownicy często nie znając swoich praw nie są w stanie się przed tym obronić, szczególnie że zdarza się, że otrzymują takie wypowiedzenie bezpodstawnie.
Fristlose Kündigung - co to jest i kiedy może zostać wystawione?
Czym jest natychmiastowe wypowiedzenie stosunku pracy? Jest to jedna z najostrzejszych form wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę. Jesteś zwolniony praktycznie natychmiast z otrzymaniem wypowiedzenia, które musi zostać przekazane w formie pisemnej. Nazywając rzeczy po imieniu jest to po prostu zwolnienie dyscyplinarne. Może zostać wysłane pocztą, za poleceniem jak i dostarczone do ręki w miejscu pracy. Wysłanie zdjęcia podpisanego dokumentu lub przekazanie go mailem uważane jest za nieważne.
Aby natychmiastowo wypowiedzieć stosunek pracy muszą zaistnieć pewne poważne podstawy do tego. Zalicza się do nich m.in.:
- oszustwo (Betrug)
- kradzież (Diebstahl)
- sprzeniewierzenie (Veruntreuung)
- podejrzenie przestępstw w stosunku do innych pracowników (Verdacht einer Straftat)
- szkodliwe wypowiedzi o pracodawcy w Internecie (Äußerungen über den Arbeitgeber im Internet)
- znieważenie pracodawcy (Beleidigung des Arbeitgebers)
- molestowanie seksualne (Sexuelle Belästigungen von Kollegen)
- mobbing (Mobbing)
- spożywanie narkotyków (Drogenkonsum)
- odmowa pracy (Arbeitsverweigerung): uporczywa, potrzebne też ostrzeżenie
- udawanie niezdolności do pracy (Vortäuschen von Arbeitsunfähigkeit)
- groźba wzięcia chorobowego, gdy pracodawca nie chce dać urlopu (Angedrohtes Krankfeiern)
- rozpoczęcie urlopu bez zezwolenia (Eigenmächtiger Urlaubsantritt)
- działalność konkurencyjna (Konkurrenztätigkeit)
- oszustwa związane z czasem pracy (Arbeitszeitbetrug)
- prywatne rozmowy przez telefon na koszt pracodawcy (Private Telefonate)
- prywatne korzystanie z komputera, Internetu lub e-maila (Private PC-, Internet- und E-Mail-Nutzung)
- usunięcie lub kopiowanie danych (osobowych lub dostępu) (Löschen und Kopieren von Daten)
Uwaga! Jeśli Twój pracodawca Cię nie ostrzegł, to masz podstawy do unieważnienia tego wypowiedzenia, będzie ono bezskuteczne. Bo taki sposób rozwiązania sprawy z niepodporządkowanym pracownikiem ma być ostatecznością. Więc pamiętaj – najpierw ostrzeżenie (Abmahnung), a dopiero potem zwolnienie ze skutkiem natychmiastowym.
Nie może też być tak, że zostajesz zwolniony ze skutkiem natychmiastowym za masę pojedyńczych i małych przewinień (np. regularnie się spóźniasz, jesteś nieobowiązkowy i niedokładny oraz powolny) i, że tak powiem – pracodawcy się w końcu przelało – i wystawia nagle fristlose Kündigung. Bez wcześniejszych ostrzeżeń nie może tego zrobić.
Są też wyjątki od tej reguły – jeśli zawiodłeś zaufanie pracodawcy, np. przez podbieranie pieniędzy lub go znieważyłeś, nie potrzeba ostrzeżeń, aby Cię zwolnił ze skutkiem natychmiastowym.
Pocieszające jest to, że nie każde takie zwolnienie jest napisane poprawnie i że faktycznie nie zawsze naprawdę zachodzą przesłanki do wystawienia takiego wypowiedzenia pracy. Dlatego nie wpadaj od razu w panikę, ale zadziałaj – masz 3 tygodnie od dnia otrzymania wypowiedzenia, aby zapobiec zwolnieniu. Jednak to już musisz zrobić przed sądem.
Co ciekawe, to to, że w wypowiedzeniu pracodawca nie musi podać przyczyny tego natychmiastowego wypowiedzenia, jednak masz prawo wezwać go do podania tych przyczyn na piśmie (§ 626 Abs. 2 Satz 3 BGB). Jedno jest pewne – jeśli zamierzasz odwoływać się przed sądem, to Twój pracodawca będzie musiał te powody udowodnić.
Dostałem takie wypowiedzenie - i co teraz?
Adwokat i droga sądowa
W przypadku, kiedy otrzymałeś wypowiedzenie z pracy w trybie nadzwyczajnym, bez podania powodu, powinieneś jak najszybciej napisać do pracodawcy i zarządać podania powodu zwolnienia. Będziesz miał więcej czasu aby odeprzeć te zarzuty.
Profilaktycznie najlepiej byłoby też zaistaniałą sytuację skonsultować z radcą czy adwokatem specjalizującym się w prawie pracy (Arbeitsrechtanwalt). Jak przeczuwasz, że twoja Zeitfirma czyha na właściwy moment, aby się Ciebie pozbyć, to radzę Ci – rozejrzyj się za dodatkowym ubezpieczeniem prawnym (Rechtsschutzversicherung, ale zwróć uwagę na to aby zawierało dodatkową opcję Berufsrechtsschutz), może uratować Ci tyłek, bez pogrążania się w finansowej beznadziei. Jednak pamietaj o okresie karencji – aby móc skorzystać z takiego ubezpieczenia najczęściej trzeba opłacać składki przynajmniej od 3 do 6 miesięcy.
Ponadto masz tylko (albo aż!) trzy tygodnie od otrzymania wypowiedzenia na przeciwstawienie się i wniesienie skargi do sądu. Jeśli przegapisz ten termin, domniema się, że faktycznie zaistaniał poważny powód rozwiązania umowy o pracę. Sąd może orzec (ale nie musi!) o bezpodstawnym wypowiedzeniu natychmiastowym, przez co zwrócą Ci prawo do zasiłku dla bezrobotnych, ewentualnie zapłacą za przysługujący Ci okres wypowiedzenia.
W przypadu pracowników z długim stażem pracy może czekać ładna odprawa pieniężna (Abfindung, średnio połowa miesięcznej pensji brutto + połowa pensji brutto za każdy kolejny przepracowany rok u tego pracodawcy), jeśli dogadają się z pracodawcą na satysfakcjonujące obie strony rozwiązanie.
Zarejestruj się w niemieckim urzędzie pracy
Kolejna ważna sprawa: zamelduj się w urzędzie pracy do 3 dni od otrzymania wypowiedzenia, bo każdy kolejny dzień zwłoki może skutkować wydłużeniem Sperre. Nie ważne, czy będziesz się odwoływał do sądu czy nie.
Zrobisz to szybko on-line na stronie Bundesagentur für Arbeit. Praktycznie wszystko będziesz mógł załatwić przez ten portal, jednak urząd pracy wymaga też osobistego stawienia się w urzędzie w celu potwierdzenia tożsamości. Weź ze sobą dowód osobisty i zaświadczenie o zameldowaniu (przezorny zawsze ubezpieczony), ewentualnie także otrzymane wypowiedzenie.
Historia z pełną aktywacją konta w profilu urzędu pracy to też dłuższa sprawa, oczekuj korespondencji, PINów itd. Jednak jak już wszystko będzie ogarnięte, to wygodnie możesz złożyć przez ten portal wniosek o zasiłek dla bezrobotnych (ALG – Arbeitslosengeld). Bez długiego oczekiwania w kolejce, bez wychodzenia z domu.
Zwolnienie lekarskie?
Czy wzięcie zwolnienia chorobowego w dniu otrzymania wypowiedzenia ma w tym przypadku jakikolwiek sens?
Niestety nie, bo nie wydłuższy to okresu twojego wypowiedzenia, ani nie uchroni przed najgorszym – Sperre, czyli zablokowaniem otrzymywania pieniędzy przez najbliższe 12 tygodni. I tyczy się to zarówno zasiłku dla bezrobotnych jak i zasiłku chorobowego (leczyć się możesz, ale kasy na życie nie będzie!). 12 tygodni to 3 miesiące. Więc jeśli nie masz sporych oszczędności, to jedynym Twoim rozwiązaniem będzie wtedy znalezienie jak najszybciej kolejnej pracy (co może utrudnić niestety ten fristlose Kündigung…).
Podobnie jest, jeśli sam wypowiesz pracę.
Wtedy także czeka Cię Sperrfrist na okres 12 tygodni i także obejmuje on oba zasiłki – i chorobowy i dla bezrobotnych. Są wyjątki od tej sytuacji (np. gdy byłeś ofiarą mobbingu lub molestowania seksualnego w miejscu pracy), ale to już wiąże się z poważnymi oskarżeniami w stosunku do byłego pracodawcy.
Jak przeciwdziałać Sperre?
Jedynym rozsądym działaniem jest wspomniane powyżej zaskarżenie tego wypowiedzenia w sądzie pracy. Nazywa się to Kündigungsschutzklage. Sąd rozpatrzy wtedy, czy rzeczywiście są podstawy do natychmiastowego zwolnienia i czy wypowiedzenie zostało przygotowane z zachowaniem wszystkich wymaganych form i wytycznych (niedopatrzenie czegoś przez pracodawcę wystawiającego wypowiedzenie może także skutkować unieważnieniem go).
Celem takiej skargi jest zmiana trybu wypowiedzenia z nadzwyczajnego, bardzo niekorzystnego dla pracownika, na wypowiedzenie zwykłe. Dzięki temu zachowasz prawo do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych, czy nawet chorobowego bez jakiegokolwiek wstrzymania zasiłków. Pracodawca będzie musiał zapłacić Ci za przysługujący Ci okres wypowiedzenia, a Twojego CV nie splami dyscyplinarka.
Czyli podsumowując: w tym momencie najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się do prawnika. Wiem, że ceny ich usług powalają, dlatego warto wykupić sobie zawczasu ubezpieczenie prawne (Rechtschutzversicherung) wtedy jest możliwość, że część kosztów albo nawet całość pokryje ubezpieczyciel.
Bez pracy = bez środków do życia
Niestety po zwolnieniu natychmiastowym jesteś w bardzo niekorzystnym położeniu, bo na 12 tygodni zostajesz pozbawiony środków do życia. A w tym czasie trzeba opłacić mieszkanie, rachunki i coś zjeść. I jeśli nie chcesz zrobić sobie problemów finansowych wypadałoby jak najszybciej zacząć szukać nowej pracy. Także w przypadku, jeśli postępowanie sądowe przeciw natychmiastowemu wypowiedzeniu jest w toku.
W skrócie: krok po kroku
- Jeśli nie ma podanych przyczyn wypowiedzenia natychmiastowego, to napisz list do pracodawcy z żądaniem ich podania.
- W ciągu trzech dni od otrzymania wypowiedzenia zamelduj się w Agentur für Arbeit jako bezrobotny.
- Skontaktuj się z prawnikiem w celu rozważenia zaskarżenia wypowiedzenia w sądzie pracy (masz czas 3 tygodni od otrzymania wypowiedzenia).
- Ponieważ cały proces rozpatrzenia wypowiedzenia przez sąd może trochę potrwać, a wstępnie w AfA masz założoną Sperre, najlepiej zacznij szukać nowej pracy.
Cześć! Jestem Natalia i pracuję jako Wirtualna Asystentka, a specjalizuję się w ogarnianiu niemieckiego papierkramu 🙂
Pomogę Ci wystartować w Niemczech, wypełnić wszystkie formalności, bo wierzę, że Polak Polakowi może pomóc za granicą, a dobry start pomaga w późniejszym sukcesie i szybkim odnalezieniu się w nowym kraju.
Zobacz inne posty na temat życia w Niemczech:
Zakończenie umowy o pracę podczas ciąży
Jesień 2023: Czy bym się teraz wyprowadziła z dziećmi do Niemiec?
Mandaty w Niemczech
Język niemiecki – jak nauczyć się samodzielnie
Wielkanoc w Niemczech – tradycje, zwyczaje i ciekawostki
Apostazja, czyli wyjście z kościoła w Niemczech
Wschód vs Zachód Niemiec – która strona Niemiec jest atrakcyjniejsza?
Natychmiastowe wypowiedzenie pracy w Niemczech – i co teraz?
Jak założyć konto w niemieckim banku? Instrukcja KROK PO KROKU dla internetowego konta w ING
